Voorzitter,
Vandaag behandelen we de laatste programmabegroting van deze raadsperiode. Een degelijke begroting met ruimte voor investeringen. Investeringen in 2018, maar ook investeringen in de jaren daarna. De CDA-fractie is trots op datgene wat bereikt is. We komen van ver, maar het resultaat mag er zijn. We hebben ons huishoudboekje weer op orde en dat is een felicitatie waard!
Er is ook deze raadsperiode hard gewerkt en de ambities uit het coalitieakkoord zijn nagenoeg allemaal gerealiseerd. Naast de verwezenlijking van die ambities (o.a. een financieel gezonde huishouding op de lange termijn; Kulturhus Losser; aanleg van glasvezel etc.) zijn ook verschillende hoofdpijn- dossiers uit het verleden afgewerkt. Topcraft was heel lang een heet hangijzer, maar inmiddels zijn ook de dossiers Luttermolenveld, Oosterbroek en woningbouw Beuningen nagenoeg allemaal afgehandeld.
Ruimte voor investeringen
Kortom, we hebben de financiën weer op rij en er breken weer andere tijden aan voor de gemeente Losser. Dat is mooi, maar we dienen er als raad wel voor te waken, dat we geen Sinterklaas gaan spelen! We werken met gemeenschapsgeld en dienen daarom altijd voor zuinig, sober en doelmatig financieel beleid te staan. Bij forse overschotten zullen de lasten van onze inwoners verlaagd moeten worden.
Voorzitter we komen hierop terug bij de behandeling van de financiële nota’s in december. Zoals ik ook in de commissievergadering heb aangegeven vinden wij het belangrijk dat de waardering van de weerstandsratio wordt aangepast van voldoende naar ruim voldoende-goed, en dat de componenten waaruit de ratio is opgebouwd, tegen het licht worden gehouden. Wordt vervolgd dus.
De huidige investeringsplannen zoals het centrumplan Losser, de herinrichting van het centrum van De Lutte, de vernieuwbouw van het TCC waar ook het muziekonderwijs zal landen en een nieuwe sporthal de Fakkel, juichen wij toe. Het zijn noodzakelijke investeringen, de financiële ruimte is er én daar waar mogelijk worden onze inwoners aan de voorkant betrokken bij het proces. Mede naar aanleiding van het aanvullende investeringsbedrag van 8 ton voor de Fakkel, vragen wij ons wel af hoe het staat met de inventaris van de overige sportzalen in onze gemeente. Daarop is waarschijnlijk de afgelopen jaren ook bezuinigd. Wij horen graag van de portefeuillehouder wat de stand van zaken is.
Iedereen doet mee/Armoede
Kunnen we dan nu op onze lauweren gaan rusten met deze financiële situatie? Nee, absoluut niet! Er zijn ook in onze gemeente nog veel mensen die op de armoedegrens balanceren. Zeker nu het financieel beter gaat, is het CDA van mening dat alles op alles gezet moet worden om deze inwoners, vooruit te helpen. We hebben inmiddels beleid vastgesteld en een armoedecoördinator aangetrokken. We hopen dat dit in 2018 zijn vruchten afwerpt en worden graag regelmatig op de hoogte gehouden van de vorderingen.
Vooral kinderen krijgen tot-nu-toe aandacht en dat is goed. Maar het CDA wil ook meer aandacht voor armoede bij het MKB, ZZP-ers en agrariërs. Die problemen zijn nu nog onderbelicht. Wat de agrariërs betreft hebben we enige tijd geleden geïnformeerd naar zgn. ‘Erfbetredersavonden’ zoals die o.a. in Tubbergen worden georganiseerd. De portefeuillehouder gaf aan hiervan op de hoogte te zijn. Zijn er inmiddels al plannen voor de aanpak van het stille leed in ons Lossers buitengebied? Graag een reactie.
Werk is de belangrijkste factor om deel te nemen aan de samenleving en om je te verzekeren van inkomen. Hoewel het de goede kant opgaat, zal de gemeente ook in 2018 volop moeten blijven inzetten op arbeidsparticipatie; onze economie draait weer volop en de vacatures stijgen als nooit tevoren. Het is dus belangrijk dat we ‘erbij’ zijn. Mocht daar extra menskracht en dus financiële middelen voor nodig zijn, dan denkt het CDA graag mee!
Zorg Dichtbij (Motie ‘Schouw op Zorg’)
Door de decentralisaties is er deze raadsperiode op het gebied van de zorg veel veranderd. E.e.a. is inmiddels bij de gemeente redelijk goed geland, maar we zijn er nog niet. We hebben te maken met open-eind regelingen én budgetten die de komende jaren door het Rijk verder worden gekort. De vraag is hoe we risico’s kunnen beperken. We kopen gezamenlijk in met de Twentse gemeenten en dat is goed. We dienen er echter wel voor te waken dat niet te veel gewisseld wordt van aanbieders. Kwaliteit en kostenbeheersing zijn belangrijk, maar onze inwoners zijn ook gebaat bij continuïteit van de aangeboden hulp en zorg die dicht bij huis afgenomen kan worden. Lokale, vaak kleine, zorgaanbieders zijn daarbij erg belangrijk. Wat ‘zorg dichtbij’ betreft, zijn we blij met de plannen voor een gezondheidscentrum in De Lutte en op de Vlasakker in Losser. En tijdens de laatste commissievergadering zijn we ook bijgepraat over de voortgang van de gesprekken met betrokken partijen nu de polikliniek is gesloten.
In ons coalitieakkoord hebben we aangegeven dat naast het kiezen van passende zorgaanbieders, het signaleren van problemen aan de voorkant van het grootste belang is. De aandacht moet daarom naar die voorkant; welzijnswerk, scholen, sportclubs etc. Het gaat om het maken en stimuleren van verbindingen in onze gemeenschap. Wat die verbindingen betreft, daar schort het nog wel aan. Er wordt nog te weinig door professionals samengewerkt met informele, maatschappelijke organisaties, de overige ‘stakeholders’ dus. Wij dienen daarom dan ook een motie in waarmee we oproepen tot een zorgschouw.
Wonen in karakteristieke dorpen Bij de begrotingsbehandeling vorig jaar, dreven er plotseling donkere wolken boven ons woningbouwcontingent door nieuwe Primoscijfers. Het CDA heeft toen een motie ingediend met het verzoek aan het college hier geen genoegen mee te nemen. Na druk van ook andere Twentse gemeenten, zijn er nieuwe afspraken gemaakt en zitten we een jaar later ruim in ons kaveljasje. En gezien de verkoop van bouwkavels dit jaar is één ding duidelijk: ‘meten is niet altijd weten’!
Een prettige bijkomstigheid is natuurlijk de financiële positie hierdoor van ons grondbedrijf.
De CDA-fractie heeft daarover nog wel een vraag die we al eerder hebben gesteld maar waarop het antwoord nog niet is gekomen nl.: Door onze huidige manier van werken, waarbij de winsten die ontstaan bij de verkoop van bouwkavels pas vrijvallen op het moment dat het project wordt afgerond (denk bijvoorbeeld aan de Saller 2 a, b en c), ontstaan er grote schommelingen in winsten en de af te dragen vennootschapsbelasting. Is het ook mogelijk om de grexen in delen af te sluiten zoals ze ook in delen worden ontwikkeld? Graag een reactie.
Kwaliteitsimpuls kern Beuningen
Voorzitter, binnenkort zullen ons de plannen bereiken van aannemer Niehof voor woningbouw op de Lomanskamp in Beuningen. Eindelijk! Ook wordt er door de stichting Edwina van Heek gewerkt aan bouwplannen voor ‘De Slinger’. Wat is overigens van dit laatste project de stand van zaken? Met deze bouwplannen zullen er ook ontsluitingswegen moeten worden aangelegd. Bovendien komt er ook in de buurt van de basisschool een milieupleintje. Verder hebben wij geconstateerd dat de afkoppeling van de riolering in de Pastoor Bolscherstraat niet in 2018-2019 zal plaatsvinden maar verschoven is naar 2020-2021. Met al deze nieuwe ontwikkelingen lijkt het ons goed dat er in 2018 een participatietraject wordt opgestart dat moet leiden tot een ‘integraaluitvoeringsplan openbare ruimte Beuningen’. Wij dienen daarvoor een motie in.
Inbreiding
Bij al onze bouwplannen in de gemeente geldt ‘Inbreiding gaat voor uitbreiding’. Dit geldt niet alleen voor bijzondere plekken en lelijke puisten in onze gemeenten, maar inbreiding moet wat het CDA betreft onder voorwaarden ook mogelijk zijn voor inwoners die over een voldoende grote kavel beschikken. Zeker nu we weer ruim in ons jasje zitten, kan het niet zo zijn dat projectontwikkelaars met open armen worden ontvangen maar onze eigen inwoners het nakijken hebben! Graag horen we van u op 21 november in het overleg met het college wat de mogelijkheden zijn op dit gebied.
Speelterreinen
Voorzitter, in een mooie woonomgeving horen ook speelterreinen voor kinderen aanwezig te zijn. Dit is goed voor de ontwikkeling van de kinderen maar ook voor de sociale contacten in de buurt. Door de financiële omstandigheden hebben we de laatste jaren moeten bezuinigen op het onderhoud van deze speelterreinen en op de aanschaf van nieuwe toestellen. Het CDA vindt het belangrijk dat dit wordt teruggedraaid en dient daartoe een amendement in.
Handhaving en ondermijning
Prettig wonen in de gemeente Losser betekent ook dat we veilig kunnen wonen en we ons met zijn allen aan de afgesproken regels houden. Helaas is dat laatste niet vanzelfsprekend. Daarnaast speelt ook in Losser steeds meer het probleem van ondermijning. Het CDA is tevreden hoe de nieuwe portefeuillehouder e.e.a. heeft opgepakt. Er is bij de Kadernota budget beschikbaar gesteld voor de aanpak van ondermijning en uitvoering van handhaving door Buitengewoon opsporingsambtenaren (BOA’s). Voorzitter, we worden graag op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen, ook in Twents verband.
Werkgelegenheid
In onze gemeente is het goed wonen, maar is er minder ruimte voor bedrijven. Wat de werkgelegenheid betreft moeten we dan ook constateren dat Losser een forensengemeente is; het gros van onze beroepsbevolking werkt buiten onze gemeentegrens, maar wél in Twente. Als het dus economisch goed gaat in Twente, gaat het ook goed in Losser.
Agenda van Twente
Met de nieuwe Agenda van Twente worden er forse bedragen geïnvesteerd. Er moet nog het nodige geconcretiseerd worden en er zal tijdig gemonitord moeten worden, zoveel hebben we wel geleerd van de vorige Agenda. Wij vertrouwen erop dat het college op het vinkentouw blijft zitten en de raad iedere keer tijdig informeert. De CDA-fractie vindt het verder belangrijk dat in Twente gezamenlijk wordt opgetrokken. Alleen dan kunnen we stappen zetten en een sterke regio worden. Een regio die, wat ons betreft, naar andere regio’s binnen Nederland kijkt maar zeker ook naar de mogelijkheden met onze oosterburen. Wij denken dan aan samenwerking met de regio’s Osnabrück en Münster.
Duurzaamheid meer prioriteit
In 2016 heeft het CDA met een motie het college gevraagd Duurzaamheidsbeleid op te stellen. Inmiddels is er een verkennende notitie verschenen en wordt volgend voorjaar beleid vastgesteld. De opgave die er ligt is groot. Dat er beleid komt vinden wij belangrijk. Er zijn echter bepaalde zaken die nu al wel gestart kunnen worden; ik denk o.a. aan voorlichting op het gebied van asbestsanering en het verstrekken van informatie over de mogelijkheden voor verduurzaming van woningen, zeker nu er ook volop gebouwd wordt in onze gemeente. Voor de uitvoering van beleid is geld nodig en daar is in deze begroting nog niet in voorzien. Geld voor extra ambtelijke inzet maar bovenal voor informatietrajecten, diverse pilots zoals bijvoorbeeld de verduurzaming van sportaccommodaties en clubhuizen, lokale initiatieven voor duurzame energie etc. Wij vinden het belangrijk dat onze inwoners daarbij worden betrokken en ook zelf profijt hebben van de diverse initiatieven en maatregelen. Bijvoorbeeld in de vorm van een lagere energierekening. Er is nog heel veel te doen en dat kost geld, heel veel geld! Wij stellen daarom voor, een Duurzaamheidsfonds op te richten waaruit de extra menskracht, pilots en voorlichtingstrajecten bekostigd kunnen worden. Samen met D66 dienen we daarvoor een motie in.
Als we het over duurzaamheid hebben komen we ook bijna vanzelf te spreken over ons afvalbeleid. Met ingang van 1 januari 2018 gaan we over naar DIFTAR. Daartoe hebben we begin dit jaar besloten. Echter, de recente berichten over het gescheiden inzamelen van plastic verontrusten onze inwoners. Zijn we in Losser op de goede weg en heeft de raad de juiste beslissing genomen? Graag een reactie van de portefeuillehouder hierop.
Voorzitter ik ga afronden. In ons coalitieakkoord verwachtten we in 2014 voor deze raadsperiode nog een flink oplopend begrotingstekort en deden we richtinggevende uitspraken voor de bezuinigingen die ons ook de komende jaren mogelijk nog te wachten stonden. We wilden in gesprek met de Losserse samenleving over mogelijke opties tot bezuinigingen en het binnenhalen van extra inkomsten.” In deze periode zijn er veel ontwikkelingen die een grote impact hebben op onze samenleving……Daarom zijn we er ons van bewust dat deze raadsperiode cruciaal is voor de toekomst van onze lokale gemeenschap” zo stond er te lezen.
Voorzitter, we hebben het gered. Onze gemeente staat er financieel weer prima voor en daar hebben we met zijn allen, college, ambtelijke organisatie, raad, samen met onze inwoners in meerdere of mindere mate ons steentje aan bijgedragen. De gemeente Losser is weer een vitale gemeente en ‘zelfstandigheid’ staat niet meer ter discussie.
Eén persoon was echter de afgelopen 2 raadsperiodes eindverantwoordelijke voor de gemeentefinanciën. Dat was wethouder Joop Hassink. Vandaag is het ook zijn laatste programmabegroting. Namens de CDA-fractie wil ik hem vandaag bedanken voor zijn inzet voor de gemeente Losser op financieel gebied. Het waren zware jaren waarin je alles hebt gegeven om Losser uit het slob te halen. Je koerste recht door zee en boog niet naar links en niet naar rechts, om in CDA-termen te spreken. Dat werd je zeker niet altijd in dank afgenomen maar daardoor liet je je, zoals het een goed bestuurder betaamt, niet van de wijs brengen. Bedankt voor je geweldige inzet!
Voorzitter, tot zover mijn eerste termijn.